Gemeenten zijn zich steeds meer bewust van de aanwezigheid van georganiseerde misdaad en ondermijning. Hierbij verschuift hun rol bij de aanpak van ondermijning van bestuursrechtelijk straffen, naar het voorkomen hiervan. Dit blijkt uit de Monitor bestuurlijke aanpak van georganiseerde criminaliteit – stand van zaken in 2022, die het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) eind 2022 publiceerde.
Dit bewustzijn is vooral bij burgemeesters en de gemeentelijke afdelingen orde en veiligheid versterkt. Zij beschikken dan ook over verschillende bevoegdheden voor de aanpak van ondermijning. Het bewustzijn bij wethouders is volgens het WODC nog onvoldoende en verschilt sterk per gemeentelijke afdeling.
Lokale aanpak en rolverdeling verbeteren
Om ondermijning terug te dringen is een lokale aanpak en goede samenwerking van politie, het Openbaar Ministerie (OM), gemeenten en andere betrokkenen cruciaal. Omdat de focus meer komt te liggen op preventie vanuit gemeenten, vraagt dit ook om een andere invulling van de rol van de politie en het OM.
Volgens de onderzoekers zijn er overigens nog veel meer betrokkenen die hun rol kunnen heroverwegen. Bijvoorbeeld andere ministeries dan het ministerie van Justitie en Veiligheid (denk aan het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport).
‘Focus op preventie door gemeenten’
Betere informatiedeling
Volgens de onderzoekers valt er ook veel winst te behalen op het gebied van informatiedeling. Zo worden ondermijningsbeelden – een bundeling van signalen en fenomenen van criminele activiteiten en aanwezigheid binnen een bepaald gebied – nauwelijks geactualiseerd. Bij 90 procent van de gemeenten is dat na 2019 niet meer gebeurd. Daarnaast zijn deze ondermijningsbeelden gebaseerd op informatie vanuit gemeenten zelf en algemene informatie van de politie.
Het is belangrijk dat relevante informatie binnen de gemeente wordt verzameld en gedeeld met verschillende organisaties. Op die manier creëren ze een (totaal)overzicht op wat er speelt. Toch is deze informatiedeling tussen gemeenten en organisaties meestal een knelpunt, vaak ingegeven door regels omtrent de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG).
‘AVG-regels vaak knelpunt’
Ondermijning vs. AVG
Maar klopt dit beeld wel? Staan de AVG-regels daadwerkelijk in de weg bij de aanpak van ondermijning? In de praktijk blijkt dat er vaak veel meer mogelijk is dan de betrokkenen in eerste instantie denken. VCS Consultancy heeft een whitepaper samengesteld over de aanpak van ondermijning in relatie tot de AVG. Hiermee bieden we handvatten bij de omgang met privacygevoelige informatie. In het whitepaper vindt u een procesbeschrijving voor de aanpak van ondermijning binnen de reikwijdte van het RIEC-convenant en privacyprotocol.
Vraag ons whitepaper aan
Wilt u meer grip op ondermijning binnen uw gemeente? Wilt u weten wat de mogelijkheden zijn binnen de AVG als het gaat om het bestrijden van ondermijning? Ontdek het in ons whitepaper ‘Oog voor privacy bij de aanpak van ondermijning’. U kunt ons whitepaper aanvragen bij VCS Consultancy.
