Reeks over dataplatform InZicht: artikel 3
Met ons virtuele platform InZicht faciliteert VCS een datagedreven aanpak van ondermijning. In een serie van 10 artikelen licht ik de werking van InZicht toe. Vandaag artikel 3: Wat is een dynamisch ondermijningsbeeld?
InZicht stelt instanties in staat om effectief gebruik te maken van een ‘dynamisch ondermijningsbeeld’. Binnen Nederland houden verschillende partijen zich bezig met ondermijning en het verkrijgen van zo’n beeld. De belangrijkste partijen hierin zijn de Taskforce Brabant-Zeeland, het LIEC en het RIEC.
Dynamisch ondermijningsbeeld
Een ‘ondermijningsbeeld’ is volgens het RIEC: “Een bundeling van signalen en fenomenen van criminele aanwezigheid en activiteiten binnen een bepaald geografisch gebied.” Het beeld brengt dus ondermijning in een regio in kaart. ‘Dynamisch’ is het omdat ook criminelen hun manier van werken blijven veranderen.
Het opstellen van een dynamisch ondermijningsbeeld kent volgens het RIEC twee hoofddoelen:
- (in)zicht geven in ondermijning.
- bevorderen van alertheid en actiegerichtheid.
Informatieboek voor gemeenten
Het LIEC bracht een informatieboek uit voor gemeenten. Deze methode geldt als een landelijke standaard voor het opstellen van een ondermijningsbeeld. Het is onderdeel van de strategische agenda 2020 met als doel een meer algemeen geldende werkwijze bij het opstellen van een ondermijningsbeeld.
‘Bepaal een thema of gebied’
Een ondermijningsbeeld kan beperkt worden tot een bepaald thema dat bijvoorbeeld een gemeente wil onderzoeken. Denk aan illegale bewoning, hennepteelt of witwassen. Het ondermijningsbeeld kan ook een volledig beeld geven van ondermijning in een gebied. Dit stelt gemeenten in staat de juiste aanpak te bepalen, aangezien elke gemeente haar eigen uitdagingen kent.
Werkwijze
Volgens het RIEC is het zaak om eerst lokaal systeemkennis te verzamelen van onder meer de politie, Belastingdienst, woningcorporaties, energieleveranciers, wijkagenten, boa’s, bewoners en ondernemers. Het bundelen en analyseren van deze informatie maakt samenwerkingsverbanden en structuren zichtbaar: de basis van een dynamisch ondermijningsbeeld.
‘Bewustwording en betrokkenheid’
Volgens het RIEC en LIEC is een dynamisch ondermijningsbeeld cruciaal voor een bestuurlijke aanpak van ondermijning. Het gemeentebestuur prioriteert de aanpak van ondermijning, zet gerichter capaciteit en middelen in, en verbetert de informatiepositie. Een dynamisch ondermijningsbeeld leidt tot meer bewustwording en betrokkenheid, aldus de Inspectie Veiligheid en Justitie.
Dataplatform InZicht
Door databronnen te combineren maakt InZicht de omvang, aard, locatie en herkomst van (ongewenste) fenomenen helder. Zo helpt VCS instanties om effectief gebruik te maken van een dynamisch ondermijningsbeeld. InZicht levert feiten, zodat succesvol maatregelen zijn te treffen en/of het OM een zaak kan starten.
Bronnen
RIEC. (2017). Ondermijningsbeelden. Geraadpleegd op 2 december 2020, van
https://www.riec.nl/maatregelen-en-documenten/ondermijningsbeeld—b-cba
RIEC. (z.j.). Een georganiseerde overheid tegen georganiseerde criminaliteit. Geraadpleegd op 10 oktober 2019, van https://www.riec.nl/
Inspectie Veiligheid en Justitie. (2016). De aanpak van ondermijning. Geraadpleegd op 2 december 2020, van https://www.inspectie-jenv.nl/binaries/inspectie-venj/documenten/rapporten/2017/02/01/de-aanpak-van-ondermijning/De+aanpak+van+ondermijning+-+Door+RIEC%27s+en+LIEC.pdf
